Edukacyjne zaduszki dla młodych Polaków z różnych krajów Europy

Edukacyjne zaduszki dla młodych Polaków z różnych krajów Europy. To projekt skupiający się na dwóch zasadniczych elementach. Porządkowania i ozdabiania polskich cmentarzy, grobów, kwater i miejsc pamięci w różnych krajach Europy, ale również na przekazywaniu treści edukacyjnych grupie polskiej młodzieży z różnych państw europejskich.

Projekt zaduszkowy

Jest to duży projekt składający się z  realizacji pięciu wypraw edukacyjno-porządkowych. Celem wyjazdów zaduszkowych były wizyty  na cmentarzach i miejscach pamięci w różnych krajach Europy. W ramach tego zadania zrealizowaliśmy 5 wyjazdów podczas których odwiedziliśmy ponad 50 cmentarzy i miejsc pamięci oraz postawiliśmy około 5 tysięcy zniczy. W każdym z wyjazdów wzięła udział grupa polskiej młodzieży, mieszkająca za granicą. 

5 wyjazdów zaduszkowych za nami

1. Wyjazd do wschodnich Niemiec odbył się  w dniach 4-6.11.2022r. Uczestniczyło w nim 17 osób składała się  z przedstawicieli Odra-Niemen  oraz 15 reprezentantów Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego, z opiekunem i Prezes Forum – Anną Paniszewą. 
Pierwszy przystanek – to zbiorowa mogiła na starym ewangelickim cmentarzu w Eisenhuttenstadt, w której pochowano 101 jeńców wojennych Stalagu III, w tym 42 Polaków i 38 Włochów. Tutaj po, krótkim sprzątaniu, zapalone zostały znicze. Następny punkt – stary cmentarz Św. Michała w Berlinie, gdzie znajduje się mogiła Karola Loeckella, działacza polonijnego oraz  dawny cmentarz na Tempelhofer Parkfriedhof – miejsce spoczynku Aleksandra Brucknera – slawisty, historyka kultury polskiej. Popołudniu udało się delegacji zobaczyć wystawę Pt. „Solidarność. Pomoc. Wolność” w Instytucie Pileckiego w Berlinie. Wystawa opowiadająca o czasach walki z ustrojem komunistycznym w Polsce była na pewno ciekawa historycznie dla młodych Polaków z Białorusi. Kolejny dzień i miejsce pamięci –  cmentarz Św. Sebastiana w Berlinie, na którym znajduje się tam mogiła robotnic przymusowych – również z Polski – które zginęły podczas bombardowań miasta. Grupa uczciła pamięć zamordowanych przez nazistowskich przestępców więźniów w obozie Sachsenhausen. Tutaj został zamordowany w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego gen. Stefan Rowecki „Grot”, komendant główny Armii Krajowej, uwięziony w 1943 r., a skazany na śmierć na rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera. Delegacja młodzieży z Brześcia i członków Stowarzyszenia Odra-Niemen zapaliła znicze przy licznych pomnikach zamordowanych tutaj Polaków. Następny przystanek pamięci to   zapalenie zniczy na grobie Błażeja Stolarskiego – przedwojennego ministra rolnictwa i wicemarszałka Senatu II RP, zamordowanego 21.10.1939 r., który znajduje się w Marzahn Parkfriedhof. Tamże znajduje się kwatera ofiar II wojny światowej, 20 Polek – robotnic przymusowych, które zginęły podczas bombardowań. Na każdej mogile zostały zapalone znicze. Ostatnim punktem projektu było odnowione miejsce pamięci w berlińskiej dzielnicy Treptow- Köpenick, na cmentarzu Altglienicke. We wspólnej kwaterze spoczywają tam urny z prochami 1370 ofiar zbrodni hitlerowskich, przede wszystkim KZ Sachsenhausen i więzienia Plötzensee. W tym gronie zidentyfikowano 435 Polaków.

2. Wyjazd na Litwę (Rejony Solecznicki i Święciański) odbył się w dniach 25-27 listopada 2022r. W zadaniu  brało udział łącznie 50 osób, reprezentujących 3 środowiska: Gimnazjum im. Konarskiego w Wilnie, uczniowie z Gimnazjum im. Balińskiego z Jaszun i uczniowie z Dolnego Śląska. Działania w ramach zadania były następujące:  *stawianie zniczy na Cmentarzu na Rossie w Wilnie; *stawianie zniczy na grobach Legionistów na Cmentarzu Antokolskim w Wilnie; *porządkowanie grobów oraz stawianie zniczy na cmentarzach w Rejonie Solecznickim – Sangiełowszczyzna, Soleczniki, Koniuchy, Ejszyszki, Stare Macele (grób Powstańca Styczniowego); *spotkanie z występem młodzieży w Gimnazjum Konarskiego w Wilnie; *koncert Wspólnoty Miłosierdzia Bożego w Domu Kultury w Solecznikach; *lekcja historii w Pałacu Balińskich w Jaszunach.

3. Wyjazd zaduszkowy na Zaolzie – odbył się w dniach 3-6.11.2022 roku. Grupą docelową był 18-osobowy zespół wyjazdowy, składający się z przedstawicieli młodych Polaków z Zaolzia, harcerzy z Opolszczyzny oraz członków Odra-Niemen.  Odwiedzono  następujące miejsca: Jabłonków, Gródek, Trzyniec, Karwina-Kopalnie, Stonawa, Sucha Górna, Olbrachcice, Hawierzów-Żywocice, Cierlicko, Łąki, Nydek, Czeski Cieszyn. W każdym miejscu uporządkowaliśmy groby i kwatery, a także ozdobiliśmy miejsca pamięci zniczami oraz białoczerwonymi wstążkami i kwiatami. Zadanie już od kilku lat jest realizowane, jednak nadal z tym samym ogromnym zaangażowaniem młodzieży. Działanie było również elementem integracji harcerskich środowisk z Zaolzia oraz Opolszczyzny. 

4. Na kolejnym wyjeździe zaduszkowym odwiedziliśmy dwa państwa: Litwę i Łotwę. Wyjazd realizowany w dniach 9-13.12.2022r., został lekko zmodyfikowany, ponieważ rozszerzyliśmy go o lekcje edukacyjne w polskich szkołach na Łotwie. Grupa młodzieży z Polski przekazała także  paczki świąteczne dla Rodaków. W zadaniu wzięła udział grupa 15-osoba z Wielkopolski, która przede wszystkim prowadziła działania społeczne. Równie mocno zaangażowaną grupą było około 40 Rodaków z  polskich szkołach na Łotwie – uczniów oraz nauczycieli. Podczas projektu  przeprowadzono następujące inicjatywy: *odwiedzono, uporządkowano oraz udekorowano miejsca pamięci w Duksztach, na cmentarzach w Turmoncie, Bogdaniszkach i Heronimowie, a także cmentarzach na Łotwie – Jełgawie, Rydze, Rzerzycy, Jakubowie, Krasławiu, Dyneburgu, Agłonie, Wyszkach, Jankieliszkach, Ławkiesach; *przeprowadzono 4 lekcje edukacyjne o Powstaniu Warszawskim dla uczniów i nauczycieli polskich środowisk szkolnych na Łotwie; *przekazano około 100 paczek świątecznych dla polskich środowisk. 

5. Ostatni z tego etapu wyjazd na Litwę (Rejony Trocki i Wileński, Wilno)  miał miejsce w dniach 9-13.11.2022r.  W wyjeździe wzięła udział 8-osobowa grupa z Wielkopolski oraz polska młodzież z Litwy. Razem braliśmy udział  na Cmentarzu na Rossie w obchodach 11 listopada 2022 roku. Zadanie  obejmowało swoim zasięgiem miejsca pamięci w Druskiennikach i okolicy, Rejonie Wileńskim oraz na Koweńszczyźnie. Wiele odwiedzonych miejsc obejmowało bohaterów Powstania Styczniowego, którego okrągłą rocznicę obchodziliśmy w styczniu 2023 roku. Zapaliliśmy znicze i uporządkowaliśmy groby między innymi Emilii Broel-Plater herbu Plater, żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1920 r., pochowanych w Druskiennikach, Mariana Jasińskiego, żołnierza 31 Pułku Strzelców Kaniowskich, który należał do 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego, sierżanta Wojska Polskiego Stanisława Smoczyńskiego, weterana Powstania Styczniowego, Mikołaja Klimaszewskiego, Jana Stankiewicza, pierwszego poległego żołnierza II Wileńskiej Brygady AK, a także ks. Jana Koryckiego, proboszcza korwieńskiego.  

Dodatkowy wyjazdem zaduszkowym realizowanym wyłącznie ze środków własnych była wypraw na Wołyń, na polskie miejsca pamięci. RELACJA Z TEGO ZADANIA TUTAJ  Stowarzyszenie Odra Niemen od początku swojej aktywności realizuje ten projekt pamięci i edukacji. Dzięki dotacjom możemy go rozszerzać o większe grupy naszych Rodaków z Kresów i wzajemnie uczymy się polskiej historii.

Współfinansowanie projektu

Projekt finansowany ze środków KPRM z Programu “Wsparcie Polonii i Polaków za granicą 2022” oraz ze środków własnych Stowarzyszenia Odra-Niemen. Całkowity koszt realizacji projektu to 114 392,08 zł w tym dofinansowanie na kwotę 85 711,00 zł

Pomoc dla powodzian
SWIFT - BPKOPLPW
Numer konta 27 1440 1387 0000 0000 1132 7222
Skip to content