Stowarzyszenie Odra-Niemen od wielu lat organizuje wyjazd międzypokoleniowy w rocznicę Operacji Ostra Brama. Celem tego projektu jest pokazanie starszym i młodszym Polakom polskich miejsc pamięci związanych z wydarzeniem, spotkania z ostatnimi żyjącymi wieleńskimi kombatantami, nawiązanie kontaktów z naszymi Rodakami z Litwy. Stało się już tradycją, zapoczątkowaną lata temu od spotkanych weteranów AK, że przyjeżdżamy, aby być z nimi w dniu 7 lipca na Rossie, a potem w Kolonii Wileńskiej. Grupa poznaje Wilno, ale też mocną stroną wyjazdu jest podróż przez inne miejsca Rejonów Solecznickiego czy Wileńskiego. Mamy wtedy szerszą perspektywą poznawczą, bo wszędzie spotykamy się z różnymi polskimi środowiskami.
W tym roku wyprawa przybrała charakter edukacyjny, szkolny. W wyjeździe w dniach 5-10.07.2022r. brali udział uczniowie i nauczyciele ze szkół Dolnego Śląska. Grupa to laureaci konkursów historycznych i pedagodzy, którzy przygotowywali uczniów do tych dodatkowych zajęć szkolnych. Tematyka konkursów dotyczyła:
- Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego – konkurs poetycki
- Losów Sybiraków – konkurs recytatorski poezji sybirackiej
- Świadków historii w powojennym Wrocławiu – konkurs literacki
- Promocji wolontariatu – konkurs plastyczny
Bieg Tropem Wyklętych Maks i Aldona
Zaczęliśmy pobyt od uczestnictwa w projekcie “Bieg Tropem Wyklętych Maks i Aldona” i posadzeniu dębu pamięci w Puszczy Rudnickiej. Organizatorami tego wydarzenia była Fundacja Dunajec z Czorsztyna i Towarzystwo Miłośników Wilna i Wileńszczyzny z Legnicy. Bardzo intensywnie padał deszcz, udało się zatem tylko posadzić przywieziony z Małopolski dąb, a bieg zamieniliśmy na spotkanie w domu Krystyny Sławińskiej, w Rudnikach. To wspaniała Polka, która opowiadała o historii regionu, o jej ukochanej Puszczy Rudnickiej. Było międzypokoleniowo z udziałem uczniów z Białej Waki.
Krótkie info z wydarzenia jest na kanale TVP Wilno (ok. 12 minuty)-KLIKNJ
Szkoła w Solecznikach
Po południu w Solecznikach została zorganizowana wizyta w najnowocześniejszej obecnie polskiej szkole na Litwie – Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. Wizyta wzbudziła wielkie zainteresowanie, a niektórzy nawet od razu wysyłali zdjęcia do dyrekcji swych szkół. Może inspiracje na zmiany? Gimnazjum w Solecznikach jest teraz zupełnie wyjątkowe i nowoczesne. A wieczorem przy wspólnej kolacji spotkaliśmy się jeszcze z delegacją Uniwersytetu III Wieku, członkami są głównie nauczyciele emeryci. Szefowa tej organizacji Pani Jadwiga Sinkiewicz odebrała od nas zrobioną Księgę Pamięci III tom, na kolejne wpisy z ich ambitnej działalności. Jak to między nauczycielami bywa, były rozmowy o polskiej szkole na Litwie, ale też ogólnie o sytuacji Polaków na Litwie.
Operacja Ostra Brama
7 lipiec to 78. rocznicy Operacji „Ostra Brama”. Od lat spotykamy się w ten dzień z wileńskimi kombatantami. Teraz też uczestniczyliśmy w obchodach na Rossie i Kolonii Wileńskiej razem z ostatnim tutejszym weteranem Armii Krajowej, kpt. Stanisławem Poźniakiem. Byli z nami też polscy harcerze z Jaszun, partnerzy tego projektu. Co roku zabieraliśmy z Polski wielu kombatantów, Wilniuków, świadków historii. W tym roku był z nami tylko jeden gość Pan Krzysztof Olechnowicz, syn płk. Antoniego Olechnowicza ps. Pohorecki, ostatniego komendanta AK w Wilnie, jednego z dowódców walk Operacji Ostra Brama (losy polskiego bohatera, swojego ojca, opisuje w tym kwartalniku właśnie Pan Krzysztof). Harcerze pełnili wartę na miejscach pamięci, młodzież zapalała biało-czerwone znicze, oddając hołd poległym. Po wzruszających obchodach był czas na wspólny obiad w Domu Polskim i spacer po Wilnie.
Poznajemy Wilno
Kolejny dzień to także spotkania w Wilnie. Na zaproszenie polskiej Radnej Pani Renaty Cytackiej, odbyło się spotkanie w Sali Plenarnej Samorządu Miasta Wilna, w nowoczesnej części miasta. Przedstawiciele naszej grupy prezentowali oferty współpracy. Ze strony Litwy była grupa delegacji wileńskich szkół i przedszkoli, kilku zacnych organizacji społecznych. Wśród nich Stowarzyszenie Zawsze Wierni Piątce z Panią Krystyną Adamowicz na czele oraz Twórczy Związek Polskich Artystów Malarzy „Elipsa”, któremu przewodniczy Danuta Lipska. Poruszyliśmy wiele ważnych spraw dotyczących różnych projektów, planów, działań. Szczegóły tego wydarzenia znalazły się w Kurierze Wileńskim PRZECZYTAJ
Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Odra-Niemen, Ilona Gosiewska została zaproszona do programu „Studio Wilno”, gdzie odbyła się rozmowa o realizowanym projekcie, o współpracy z polskimi środowiskami, o solidarności ponad granicami.
STUDIO WILNO – ROZMOWA-KLIKNIJ
Po południu spotkanie z Rajmundem Klonowskim, młodym wileńskim działaczem społecznym, dziennikarzem Kuriera Wileńskiego, świetnym przewodnikiem po Wilnie. Rajmund w niezwykle ciekawy sposób przekazał naszej grupie garść historycznych informacji i mieście i Polakach mieszkających na Litwie. Mimo deszczu weszliśmy na Górę Trzech Krzyży, skąd rozciąga się piękny widok na Wilno, a potem tylko wieczorny spacer po tym cudnym mieście, pełnym polskich śladów.
Ostatni dzień w Rejonie Solecznickim
Ostatni dzień na Litwie to spotkania w Rejonie Solecznickim. Grupa poznawała miasto Soleczniki, stolicę Rejonu. Przy pomniku Adama Mickiewicza – obowiązkowe zdjęcie grupowe. Na cmentarzu solecznickim nasz wieszcz narodowy, w listopadzie w 1821 roku obserwował obrzędy dziadów, które upamiętnił w swoim utworze. Przejechaliśmy tez do Turgiel, a stamtąd już niedaleko do Taboryszek i wzruszające spotkanie z Panią Reginą Wiercińską, która skończy w październiku 103 lata. Pani Regina, w dobrej formie i zdrowiu, w otoczeniu kochających dzieci Franciszka i Stanisławy, opowiadała uczestnikom spotkania o swoim długim życiu, o mężu żołnierzu AK, łagierniku, o rodzinie. Podała też młodym ludziom receptę na życie „trzeba żyć tak, aby nie krzywdzić drugiego człowieka”. U Państwa Wiercińskich jak zwykle było gościnnie, mimo tego, że do domu weszła grupa ponad 30 osób. Dziękujemy za to spotkanie i świadectwo życia Pani Reginy.
W Rejonie Solecznickim są też historyczne ruiny posiadłości ks. Brzostowskiego – Rzeczpospolita Pawłowska. To republika samorządowa utworzona w granicach I Rzeczypospolitej, we wsi Pawłowo, w 1769r. miała własną konstytucję, herb, pieniądze, sejm, skarb, kasę samopomocy i szkołę. Zatrzymaliśmy się tutaj na krótki postój i lekcję historii A po południu już tylko Jaszuny. Zwiedzaliśmy Pałac Balińskich z przewodnikiem, kierownikiem muzeum Kazimierzem Karpiczem. Potem spotkanie w Gimnazjum im. Balińskiego, z dyrekcją, pedagogami i harcerzami, a na koniec integracja środowiska z Polski i Litwy, przy harcerskim ognisku i wspólnych zabawach.
Program pobytu był ambitny, dużo się działo, a jeszcze w drodze powrotnej zatrzymaliśmy się w Gibach, już w Polsce, przy pomniku poświęconym Obławie Augustowskiej. 10 lipca przypadała 77. rocznica tego wydarzenia, tak ważnego dla Ziemi Augustowskiej. Postawiliśmy i tutaj znicze i oddaliśmy hołd zamordowanym Polakom. Za nami dużo emocji, wzruszeń, ale zawiązała się też zgrana grupa, z pomysłami na współpracę i kontynuację działań z Polakami z Litwy.
Podziękowania
Szczególne podziękowania za pomoc w organizacji projektu przekazujemy:
Renata Cytacka Radna Samorządu Miasta Wilna
Regina Markiewicz, Kierownik Wydziału i Sportu Samorządu Rejonu Solecznickiego
Andżela Dajlidko, Wicedyrektorka Gimnazjum im. Balińskiego w Jaszunach
Organizatorzy konkursów historycznych, dzięki którym młodzież i pedagodzy mogli brać udział w projekcie:
Szkoła Podstawowa im. Jerzego Badury Międzybórz
Stowarzyszenie Pamięci Zesłańców Sybiru z Wrocławia
Finansowanie projektu „Operacja Ostra Brama – na tropach wileńskiej AK”
Ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w ramach programu Pomoc Polonii i Polakom za granicą 2022, w ramach wieloetapowego projektu „Polska – moja Ojczyzna. Świadomość historyczna i patriotyczna młodych liderów polskich za granicą”.
Wsparcie Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu.
Środki własne Stowarzyszenia Odra-Niemen.
