W dniach 4-13.09.2024 roku Stowarzyszenie Odra-Niemen realizowało zadanie edukacyjne związane z pobytem w naszym kraju polskich uczniów z Litwy “Język polski? Jak najbardziej!” Spotkania edukacyjne dla polskiej młodzieży z Litwy.” Grupa docelowa to 40 uczniów i opiekunów z Litwy, młodzież w wieku 15-18 lat ucząca się języka polskiego, aktywna w lokalnych polskich społecznościach na Litwie.
Główne cele projektu to wzmacnianie znajomości języka polskiego i tożsamości narodowej w grupie młodzieży polskiej z Litwy. Kolejne cele to włączanie młodych Polaków z Litwy w ścisłe relacje z rówieśnikami z Polski.
W ramach programu najważniejsze jego elementy związane są z objazdową wyprawą edukacyjną po Polsce, spotkania w trzech liceach z polską młodzieżą z Wrocławia, Krakowa i Warszawy.
To także spotkania międzypokoleniowe ze świadkami historii i praktyczne warsztaty zespołowe. Ważnym akcentem pobytu jest także edukacja związana z poznaniem miejsc kulturowych i historycznych w trzech głównych polskich miastach.
Podczas całego projektu, psycholog Robert Martin prowadził zajęcia zespołowe, integracyjne. Odbywały się także praktyczne warsztaty wzmacniania znajomości języka polskiego a także ćwiczenia “Metody pamięciowe zwiększające efektywność uczenia się”.
Wrocław
Młodzież z Litwy rozpoczęła pobyt w Polsce od Wrocławia, w którym miała zaplanowanych wiele ciekawych punktów programowych. W Archiwum Akt Nowych, realizowano warsztaty genealogiczne “Moje korzenie- badanie archiwum państwowego. Korzystanie ze źródeł”.
Grupa spotkała się ze swoimi rówieśnikami w Liceum Ogólnokształcące nr XVII im. Agnieszki Osieckiej. Podczas tego wydarzenia odbyła się prezentacja szkół z Litwy i Polski, były występy artystyczne wrocławskiego szkolnego zespołu teatralnego i występy grup ze szkół z Litwy.
Uczestnicy zadania poznawali Wrocław, spacerując szlakami historycznymi miasta, zwiedzając zabytkowy Ostrów Tumski. W Muzeum Pana Tadeusza, została zrealizowana dla uczniów lekcja muzealna – warsztaty edukacyjne “Kurier z Warszawy”. Młodzież miała też szansę na poznanie polskiej uczelni wyższej we Wrocławiu, Uniwersytetu Wrocławskiego, poznając kierunki studiów a także zabytkowe miejsca uczelni: Aula Leopoldina, Wieża Matematyczna, Oratorium Marianum, sale wystawowe.
W czasie pobytu we Wrocławiu odbyło się także spotkanie z kombatantami pod nowym Pomnikiem Żołnierzy Niezłomnych, gdzie młodzi Polacy z Litwy mieli okazję do rozmów i dyskusji ze świadkami historii. Lepsze poznanie historii Wrocławia było możliwe poprzez zwiedzanie Centrum Historii, które pokazuje losy osadników po 1945 w mieście. Liczna grupa przybyła z Kresów II RP, m.in. z terenów obecnej Litwy.
Na koniec pobytu we Wrocławiu młodzież oglądała pokaz multimedialnej fontanny, a przy Hali Stulecia, uczniowie polskich szkół z Litwy, spontanicznie zorganizowali Narodowe Czytanie.
Kraków
Kolejny przystanek na trasie zadania to Kraków, w którym rozpoczęto pobyt od zwiedzania wystawy „Śladem europejskiej tożsamości Krakowa”. W następnych dniach odbywały się spacery edukacyjne po mieście, z przewodnikiem, a każdy uczestnik otrzymywał słuchawki z poszerzonymi informacjami o miejscach kulturowych czy historycznych.
W ramach poznawania w każdym z miast uczelni wyższych, młodzież została zaproszona na Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, gdzie ks. dr hab. Tomasz Homa SJ, prof. UIK – Rektor Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie, przywitał całą grupę. Następnie Pani Barbara Gajda-Kocjan, z Biura Promocji UIK przedstawiła zakres działalności naukowej uczelni, a Tomasz Konturek, Prezes Fundacji Ignatianum oraz Stowarzyszenia Odra-Niemen Oddział Małopolski, zaprezentował plany działań dla studenckich wolontariuszy. Na uczelni odbyło się także spotkanie, w formie małych warsztatów dziennikarskich, w Centrum Medialnym prowadzonym przez studentów uczelni.
W kolejnych dniach uczniowie z Litwy spotkali się z grupą uczniów i aktywnych wolontariuszy z XVI LO im. Armii Krajowej z Tarnowa, którzy przyjechali specjalnie na spotkanie do Krakowa. Młodzież odbyła także spotkanie z kombatantką, Panią Hanną Zawistowską-Nowińską.
Na koniec pobytu grupa zwiedzała wystawę stałą na Wawelu i sam zamek.
Warszawa
Ostatnim miastem na trasie projektowym była Warszawa. Na początku grupa poznawała stolicę, spacerując szlakiem Powstania Warszawskiego, szlakiem Starego Miasta, z przewodnikiem, nauczycielem historii Pawłem Cichockim.
W kolejnym dniu uczniowie z Litwy, już razem z uczniami z Publicznego Liceum Ogólnokształcącego im. bł. ks. R. Archutowskiego z Warszawy, odbyła wyprawę na Cmentarz Wojskowy – Powązki, kontynuując poznawanie historii Powstania Warszawskiego.
Młodzież brała także udział w premierowym pokazie spektaklu ”Przez ścianę” przygotowanym przez Instytut pamięci Narodowej oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów politycznych PRL. Uczestnicy zgodnie ocenili, że kameralne przedstawienie było bardzo przejmujące i wspaniale odegrane, wzmacniające wiedzę o najnowszej historii Polski.
Grupa miała także okazję zwiedzić Pałac Prezydencki, poznać jego historię i zobaczyć sale, w którym toczyła się i wciąż toczy polska historia. Do uczestników projektu przybyła także Pierwsza Dama, która inicjowała rozmowy o sytuacji polskiej społeczności na Litwie, szkolnictwie, polskiej edukacji, zainteresowaniach indywidulanych uczniów.
Na zakończenie pobytu w Warszawie i jako podsumowanie całego projektu odbyło się na Bielanach, spotkanie integracyjne młodzieży z dwóch polskich szkół na Litwie z uczniami warszawskiego liceum „Archutowskiego” z Warszawy. Uczniowie prezentowali swoje szkoły, Robert Martin podsumował zadanie pod kątem edukacyjnym. Uczestnicy zadania z Litwy otrzymali upominki z każdego z odwiedzanych miast oraz własnoręcznie wykonane prezenty od uczniów z Polski.
Wzruszającym podsumowanie całego zadania była rozmowa i żywa dyskusja młodych Polaków ze świadkiem historii, Powstańcem Warszawskim, Panem Majorem Jakubem Nowakowskim.
Podsumowanie projektu
Projekt był ważnym i znaczącym zadaniem, które chcemy na stałe włączyć, w podobnej formie, do oferty edukacyjnej Stowarzyszenia Odra-Niemen. To niełatwe zadanie pod kątem logistycznym, organizacyjnym, realizowanym w trzech miastach. Pokazał jednak duże możliwości edukacyjne, rozwojowe, łączące środowiska.
Specjalne podziękowania są przeznaczone dla koordynatorek zadania, pedagogów – Małgorzaty Zielińskiej i Julii Firuty, dla wolontariuszy naszej organizacji, dla szkół z Polski, które podjęły chęć współpracy przy projekcie. Ważnym partnerem w Krakowie było Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Małopolski. Wszystkim pięknie dziękujemy.
W ramach realizacji zadania odbywała się także promocja projektu i jego rezultatów:
- Informacja o zadaniu na stronach Gimnazjum w Jaszunach
- Informacja o zadaniu na stronach Gimnazjum w Czarnym Borze
- Informacja na stronach Stowarzyszenia Odra-Niemen Oddział Małopolski
- Podsumowanie zadań edukacyjnych Odra-Niemen
- Artykuł w Kwartalniku "Odra-Niemen Ponad Granicami"
- Artykuł na portalu "Ponad Granicami"
Zadanie zostało dofinansowano przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej. Kwota dotacji – 133 760,00 PLN. Wkład własny Stowarzyszenia Odra-Niemen – 14 400 PLN
