Pamięć, która łączy pokolenia
Od początku naszej działalności troska o polskie dziedzictwo i pamięć o tych, którzy walczyli o wolność Ojczyzny, stanowi fundament Stowarzyszenia Odra-Niemen. Nasze działania obejmują porządkowanie i renowację polskich cmentarzy, grobów bohaterów oraz miejsc pamięci narodowej w różnych częściach świata – szczególnie na dawnych Kresach II Rzeczypospolitej: na Litwie, Ukrainie, Białorusi, Łotwie i w Mołdawii.
Podczas corocznych wyjazdów wolontariackich odnawiamy zapomniane mogiły żołnierzy Wojska Polskiego, Sybiraków, uczestników powstań i ofiar represji. Współpracujemy z lokalnymi społecznościami, szkołami i parafiami, aby wspólnie przywracać pamięć o polskich korzeniach tych miejsc. Szczególnym wymiarem naszych działań są zaduszkowe wyjazdy pamięci – porządkujemy groby, zapalamy znicze i modlimy się w imieniu tych, którzy nie mogą tam być osobiście.
Wspieramy także żyjących świadków historii – kombatantów, Sybiraków, wdowy po żołnierzach i osoby, które przez lata pielęgnowały polskość na Wschodzie. Pomoc materialna, spotkania, nagrania wspomnień i międzypokoleniowe inicjatywy to integralna część naszej misji.
1–2 listopada: kwestujemy dla pamięci
W dniach 1–2 listopada (Wszystkich Świętych i Zaduszki) prowadzimy w Polsce kwesty na cmentarzach. Zebrane środki przeznaczamy na:
porządkowanie i renowację polskich cmentarzy na dawnych Kresach,
zakup materiałów porządkowych, zniczy i tabliczek pamięci,
wsparcie kombatantów, Sybiraków i innych świadków historii,
dokumentowanie i edukację (wolontariaty, nagrania świadectw, działania międzypokoleniowe).
Nasi wolontariusze kwestują z identyfikatorami i oznakowanymi puszkami; po zbiórce publikujemy pełne rozliczenie. Jeśli nie możesz nas spotkać przy bramie cmentarza, możesz wesprzeć misję online.
Dzięki tysiącom wolontariuszy i darczyńców co roku ratujemy od zapomnienia kolejne miejsca i nazwiska, przywracając im należną godność i szacunek.
„Pamięć to nasz obowiązek, a troska o nią – nasza wspólna odpowiedzialność.”
Wyremontowaliśmy lub uporządkowaliśmy już 11 polskich cmentarzy na Litwie, 7 na Białorusi oraz cmentarz w Gruzji i na Ukrainie:
Litwa
- Dubicze
- Gumba
- Koleśniki
- Sangiełowszczyzna
- Zawiszańce
- Puszcza Rudnicka w pobliżu Wieczoryszek
- Niewoniańce
- Adamiszki
- Bohdaniszki
- Hieronimowo
- Troki
Białoruś
- Surkonty
- Jancewicze
- Wawiórka
- Nieciecz
- Iwieniec
- Kamień
- Starzynki
Do tej listy dochodzi cmentarz w Krzemieńcu na Ukrainie i cmentarz Kukijski w Gruzji w Tbilisi. W niektórych miejscach pracowaliśmy po 2 razy. Poza tym odwiedziliśmy i wysprzątaliśmy dziesiątki innych miejsc pamięci oraz pozostawialiśmy zapalonych tysiące zniczy.
