Zapraszamy na spotkanie czwartkowe 1.06.2023 roku. Rozmawiać będziemy o Mołdawii z Polakami tam mieszkającymi. Poruszymy ciekawe tematy, zaprezentujemy zdjęcia z wypraw i oczywiście posmakujemy regionalnej kuchni ZAPRASZAMY! Godzina 18.30, siedziba Stowarzyszenia Odra-Niemen – ul. Zelwerowicza 16/3, Wrocław
W każdym roku, w czerwcu delegaci i zaproszeni gości spotykają się, aby podsumować rok, zdecydować o dalszym rozwoju Stowarzyszenia Odra-Niemen, głosować nad ważnymi dla organizacji sprawami.
W 2023 roku spotykamy się w Serpelicach na Mazowszu, wśród uczestników będą delegacje z całej Polski i goście z Litwy, Białorusi, Czech, Norwegii i USA.
Rozpoczynamy trzecią kadencję SON i na spotkaniu omówimy kierunki naszych działań.
Kapitan Jerzy Widejko ps. Jureczek, to najmłodszy partyzant 3 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, żołnierz Armii Krajowej, świadek historii, członek Światowego Związku Żołnierzy AK, honorowy członek Stowarzyszenia Odra-Niemen Oddział Małopolski. Pan Kapitan był propagatorem historii wśród młodzieży, odznaczony Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości. Kombatant przez lata jest mocno zaprzyjaźniony ze Stowarzyszeniem Odra-Niemen, przemierzał z nami wiele wileńskich szlaków. Dzięki niemu został wyremontowany w Puszczy Rudnickiej na Litwie, pomnik żołnierzy KOMARA.
16 czerwca 1944 roku, w walce z Niemcami, poległ Jan Piwnik “Ponury, żołnierz września, cichociemny.
Był dowódcą oddziałów partyzanckich w Górach Świętokrzyskich oraz na Nowogródczyźnie. Wsławił się brawurową akcją rozbicia więzienia w Pińsku, za którą otrzymał order Virtuti Militari. Później walczył z okupantem w Górach Świętokrzyskim, gdzie zbudował silne zgrupowanie partyzanckie. Na początku lutego 1944 roku został przeniesiony na teren Nowogródczyzny. Tam również dawał się mocno we znaki Niemcom. W czerwcu, w ramach przygotowań do Akcji Burza, dostał rozkazy likwidacji niemieckich strażnic granicznych – stützpunktów.
8 czerwca oddział “Ponurego” zlikwidował taką placówkę w miejscowości Jaachnowicze, następnym celem był umocniony punkt niedaleko wsi Jewłasze.
16 czerwca żołnierze Piwnika zajmowali pozycje, szykując się na atak z zaskoczenia. Jednak przypadkowe wpadnięcie niemieckiego żołnierza na polski patrol zniweczyło ten plan. Polacy spróbowali szybkiego ataku, jednak wpadli pod silny ogień. “Ponury” poderwał swoich żołnierzy do ataku, lecz został ciężko ranny w brzuch i skonał.
Postać płk. Jana Piwnika jest dla nas bliska. Na Białorusi, w Wawiórce, opiekujemy się cmentarzem, na którym przez długi czas leżały szczątki cichociemnego. Mamy także kontakt z jednymi z ostatnich żołnierzy “Ponurego”, przy każdej możliwej okazji odwiedzaliśmy w Lidzie Alfreda Szotę, który służył pod komendą Piwnika na Nowogródczyźnie. Organizowaliśmy także rajd turystyczny w Górach Świetokrzyskich, poświęcony właśnie postaci Jana Piwnika.
Wydarzenia z dnia 28 czerwca 1956 roku to poznańskie protesty, manifestacje tysięcy Polaków, głośne wyrażenie własnych żądań, to też przejmowanie kontroli nad urzędami, lokalnymi instytucjami i wreszcie zbrojne wystąpienie poznańskiej, umęczonej społeczności przeciwko władzy komunistycznej.
28 czerwca 1946 roku w obławie MO-UB zginął ppor. Zdzisław Badocha ps. ”Żelazny” – harcerz, partyzant Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej w latach 1942-1944, w latach 1945-1946 oficer i dowódca szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.
3 lipca odbywają się we Lwowie uroczystości upamiętniające rocznicę mordu na profesorach lwowskich uczelni. W wydarzeniach bierze udział delegacja Centrum Polskiej Kultury Odra-Niemen-Dniestr oraz przedstawiciele innych oddziałów Stowarzyszenia Odra-Niemen. FOTOREPORTAŻ z 2022 roku
Operacja „Ostra Brama” (7–13 lipca 1944) realizowana była w ramach akcji „Burza” – ogólnokrajowego powstania, zorganizowanego pod względem militarnym przeciwko Niemcom, a w sensie politycznym skierowanego przeciw Rosji.
Plan operacji polegał na uderzeniu siłami dwóch okręgów Armii Krajowej (wileńskiego i nowogródzkiego) na Wilno, zdobycie go i przyjęcie przez Polaków sił rosyjskich z pozycji gospodarza.
Siły AK, dowodzone przez komendanta obszaru północno-wschodniego płk. Aleksandra Wilka-Krzyżanowskiego, liczyły ok. 5 tys. żołnierzy, rosnąc w miarę upływu walk do blisko 12 tys. Garnizon niemiecki obliczono na 20–30 tys.
W nocy z 6 na 7 lipca Polacy zaatakowali miasto od południa i południowego wschodu. Do szturmu szybko dołączyły się jednostki armii sowieckiej. Po wyzwoleniu 13 lipca Wilno, którego mieszkańcy spontanicznie i z radością wywieszali biało-czerwone flagi, na krótko było pod polską władzą administracyjną.
Rosjanie zmusili polskie wojsko do przegrupowania się na skraj Puszczy Rudnickiej, a dowódców AK zaproszono 16 lipca na rozmowy dotyczące dozbrojenia Polaków. Oficerowie, w tym płk Wilk-Krzyżanowski, zostali podstępnie aresztowani i osadzeni w sowieckim więzieniu.
Ostatnią bitwą o polską Wileńszczyznę było starcie z Armią Czerwoną pod Surokontami, w którym zginął m.in. ppłk. Maciej Kalenkiewicz „Kotwicz”.
Kolejna rocznica “Krwawej Niedzieli”, kiedy to UPA zaatakowała niemal 100 polskich wsi na Wołyniu, bestialsko mordując ok. 8 000 Polaków.
“Zbrodnia Wołyńska – antypolska czystka etniczna przeprowadzona przez nacjonalistów ukraińskich, mająca charakter ludobójstwa. Objęła nie tylko Wołyń, ale również województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie – czyli Galicję Wschodnią, a nawet część województw graniczących z Wołyniem: Lubelszczyzny (od zachodu) i Polesia (od północy). Czas trwania Zbrodni Wołyńskiej to lata 1943–1945” – źródło IPN, portal Zbrodnia Wołyńska
Stowarzyszenie Odra-Niemen stale włącza się w pamięć o Polakach pomordowanych na Wołyniu. Jako wolontariusze braliśmy udział na Ukrainie, w Ostrówkach, w pracach Wydziału Kresowego IPN, który poszukuje szczątków naszych Rodaków na Wołyniu. Jesteśmy co roku na Zaduszkach i stawiamy znicze. Lubelski Oddział Odry-Niemen, a zwłaszcza środowisko chełmskie regularnie porządkuje i remontuje wołyńskie miejsca pamięci. W 2022 roku, gdy trwa wojna na Ukrainie, delegacja Stowarzyszenia Odra-Niemen uczestniczy w obchodach i wydarzeniach rocznicowych organizowanych w Ostrówkach.
12 lipca obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. Mija 76 lat od tych wydarzeń…
Obława Augustowska trwała od 10 do 25 lipca 1945 roku i była bestialsko przeprowadzoną akcją zbrojną, wymierzoną przeciwko polskiemu podziemiu antykomunistycznemu i niepodległościowemu.
Połączone oddziały Armii Czerwonej i NKWD, wsparte zdradzieckimi siłami Ludowego Wojska Polskiego i Urzędu Bezpieczeństwa rozbiły i wyłapały około osób. Po kilkuset z nich wszelki słuch zaginął i do dziś nieznane jest miejsce ich pochówku.
Często podróżując na Wileńszczyznę przejeżdżamy przez miejscowości Giby, obok pomnika ofiar Obławy, Pomnika niezwykle symbolicznego, znajdującego się na niewielkim wzniesieniu, pięknego w swoim zamyśle i budzącego grozę, gdy pomyśli się o minionych wydarzeniach.
Nie pozwólmy zapomnieć, walczmy o prawdę i pamiętajmy o ofiarach w modlitwie.
Opracowanie Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Wielkopolski