Operacja „Ostra Brama” (7–13 lipca 1944) realizowana była w ramach akcji „Burza” – ogólnokrajowego powstania, zorganizowanego pod względem militarnym przeciwko Niemcom, a w sensie politycznym skierowanego przeciw Rosji.

Plan operacji polegał na uderzeniu siłami dwóch okręgów Armii Krajowej (wileńskiego i nowogródzkiego) na Wilno, zdobycie go i przyjęcie przez Polaków sił rosyjskich z pozycji gospodarza.

Siły AK, dowodzone przez komendanta obszaru północno-wschodniego płk. Aleksandra Wilka-Krzyżanowskiego, liczyły ok. 5 tys. żołnierzy, rosnąc w miarę upływu walk do blisko 12 tys. Garnizon niemiecki obliczono na 20–30 tys.

W nocy z 6 na 7 lipca Polacy zaatakowali miasto od południa i południowego wschodu. Do szturmu szybko dołączyły się jednostki armii sowieckiej. Po wyzwoleniu 13 lipca Wilno, którego mieszkańcy spontanicznie i z radością wywieszali biało-czerwone flagi, na krótko było pod polską władzą administracyjną.

Rosjanie zmusili polskie wojsko do przegrupowania się na skraj Puszczy Rudnickiej, a dowódców AK zaproszono 16 lipca na rozmowy dotyczące dozbrojenia Polaków. Oficerowie, w tym płk Wilk-Krzyżanowski, zostali podstępnie aresztowani i osadzeni w sowieckim więzieniu.

Ostatnią bitwą o polską Wileńszczyznę było starcie z Armią Czerwoną pod Surokontami, w którym zginął m.in. ppłk. Maciej Kalenkiewicz „Kotwicz”.

źródło Instytut Pamięci Narodowej

Kolejna rocznica “Krwawej Niedzieli”, kiedy to UPA zaatakowała niemal 100 polskich wsi na Wołyniu, bestialsko mordując ok. 8 000 Polaków.

“Zbrodnia Wołyńska – antypolska czystka etniczna przeprowadzona przez nacjonalistów ukraińskich, mająca charakter ludobójstwa. Objęła nie tylko Wołyń, ale również województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie – czyli Galicję Wschodnią, a nawet część województw graniczących z Wołyniem: Lubelszczyzny (od zachodu) i Polesia (od północy). Czas trwania Zbrodni Wołyńskiej to lata 1943–1945” – źródło IPN, portal Zbrodnia Wołyńska

Stowarzyszenie Odra-Niemen stale włącza się w pamięć o Polakach pomordowanych na Wołyniu. Jako wolontariusze braliśmy udział na Ukrainie, w Ostrówkach, w pracach Wydziału Kresowego IPN, który poszukuje szczątków naszych Rodaków na Wołyniu. Jesteśmy co roku na Zaduszkach i stawiamy znicze. Lubelski Oddział Odry-Niemen, a zwłaszcza środowisko chełmskie regularnie porządkuje i remontuje wołyńskie miejsca pamięci. W 2022 roku, gdy trwa wojna na Ukrainie, delegacja Stowarzyszenia Odra-Niemen uczestniczy w obchodach i wydarzeniach rocznicowych organizowanych w Ostrówkach.

Na zawsze w naszej pamięci!

,,ZGINĘLI, BO BYLI POLAKAMI”

12  lipca obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. Mija 76 lat od tych wydarzeń…

Obława Augustowska trwała od 10 do 25 lipca 1945 roku i była bestialsko przeprowadzoną akcją zbrojną, wymierzoną przeciwko polskiemu podziemiu antykomunistycznemu i niepodległościowemu.

Połączone oddziały Armii Czerwonej i NKWD, wsparte zdradzieckimi siłami Ludowego Wojska Polskiego i Urzędu Bezpieczeństwa rozbiły i wyłapały około  osób. Po kilkuset z nich wszelki słuch zaginął i do dziś nieznane jest miejsce ich pochówku.

Często podróżując na Wileńszczyznę przejeżdżamy przez miejscowości Giby, obok pomnika ofiar Obławy, Pomnika niezwykle symbolicznego, znajdującego się na niewielkim wzniesieniu, pięknego w swoim zamyśle i budzącego grozę, gdy pomyśli się o minionych wydarzeniach.

Nie pozwólmy zapomnieć, walczmy o prawdę i pamiętajmy o ofiarach w modlitwie.

Opracowanie Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Wielkopolski